Nhập thế của Phật giáo Việt Nam: Từ từ thiện đến Phật giáo công tác xã hội

Abstract

Trong Phật giáo chính thống không có khái niệm “nhập thế” mà chỉ có khái niệm “xuất thế”, tức là thoát ra khỏi “thế gian” (loka), hoặc ra khỏi “thế tục” (samvrti) để được giải thoát, để có thể tiến tới cõi “Niết bàn” hoặc đến chốn “viên tịch”, nơi không còn biến hóa, không còn sự khổ đau cũng như sự sung sướng. Sự đề cập đến vấn đề trần thế của Phật giáo, sự chấp nhận các bước vận động của trần thế trong giáo lý nhà Phật là những tiền đề khách quan có thể khiến các nhà tu hành thực hiện một bước chuyển từ “xuất thế” đến “nhập thế”. Nhưng khả năng ấy chỉ có thể biến thành hiện thực một khi chủ thể là các nhà tu hành có các yếu tố chủ quan cần thiết đủ để tạo ra bước ngoặt. Mức độ, hình thức, nội dung và tính chất của hoạt động trợ giúp tiệm cận dần tới công tác xã hội cũng theo sự phát triển của xã hội, đặc biệt tùy thuộc vào mức độ nhập thế (thế tục) cuả Phật giáo VN ở các giai đoạn lịch sử nhất định. Nhà chùa thực hiện (đưa) các giáo lý của phật giáo thành thực tế trong đời sống hiện thực, về bản chất là sự lan tỏa của Phật giáo đến đời sống của cộng đồng.